เปิดคลังศัพท์ใน Dune ที่ควรรู้ เพื่อให้เข้าใจเรื่องราวมากขึ้น
Dune นับเป็นอีกหนึ่งตำนานการสร้างจักรวาลใหม่สุดยิ่งใหญ่อีกเรื่อง ไม่ต่างอะไรกับจักรวาล Star Wars, Marvel, Game of Thrones หรือจักรวาลอื่นๆ ซึ่งการสร้างโลกใหม่ขึ้นมาเช่นนี้ก็ย่อมมีอะไรที่เฉพาะตัวอยู่ไม่น้อย และมักมีการประดิษฐ์คำเรียกเฉพาะของสิ่งต่างๆ ในโลกนี้ขึ้นมา เหมือนอย่าง Harry Potter เราก็จะได้ยินคำว่า ‘มักเกิ้ล’ ที่หมายถึงมนุษย์ ‘ผู้เสพความตาย’ ที่หมายถึงสมุนของคนที่คุณก็รู้ว่าใคร หรืออย่าง ‘เลือดสีโคลน’ สำหรับคนไม่ได้เกิดจากสายเลือกของผู้มีพลังเวทมนตร์
ซึ่งสิ่งเหล่านี้ ในนิยายอาจจะมีการบรรยายว่าแต่ละอย่างคืออะไร แต่ในหนังนั้นบางทีคนดูก็ต้องอาศัยการสังเกตจากบทสนทนาและเข้าใจเอาเองว่าศัพท์พวกนี้มันหมายถึงอะไรกันแน่ (ซึ่งเรื่องนี้มันก็ทำได้ดีเลยนะ ในการเล่ารายละเอียดเหล่านี้) แต่จะให้ไปลองเสิร์ชหาคำศัพท์พวกนี้ในโรงระหว่างดูก็คงไม่ใช่เรื่องสักเท่าไร วันนี้เราจึงอยากหยิบเอาศัพท์เฉพาะทางของ Dune หรือชื่อเฉพาะต่างๆ มาแนะนำกันก่อนไปดู จะได้สนุกไปกับหนังได้มากยิ่งขึ้น
Arrakis
ชื่อของดวงดาวที่เป็นแกนหลักของเรื่องราว เพราะมีอีกชื่อหนึ่งว่า ‘Dune’ ซึ่งเป็นชื่อของหนัง รวมถึงนิยายต้นฉบับด้วยนั่นเอง โดย Arrakis เป็นดาวเคราะห์ที่ถูกปกคลุมไปด้วยทะเลทรายในเกือบทุกพื้นผิว จนทำให้น้ำกลายมาเป็นสิ่งมีค่าของดาวดวงนี้มากๆ นอกจานี้แล้วดาวดวงนี้กลับมี Spice ทรัพยากรที่มีค่ามหาศาล และกลายเป็นที่แย่งชิงกันจากตระกูลต่างๆ จากพลังของมัน โดยนอกจาก Spice แล้ว ดาวดวงนี้ยังเป็นที่อยู่ของหนอนทะเลทรายขนาดยักษ์ที่เคลื่อนที่อยู่ในทะเลทรายบนดวงดาวแห่งนี้อีกด้วย ซึ่ง Arrakis นั้นก็เป็นจุดเริ่มต้นของเรื่องราวทั้งหมดในเรื่องเมื่อตระกูล Atreides นั้น ได้รับคำสั่งจากจักรพรรดิเพื่อให้มาคุมการเก็บเกี่ยว Spice ที่ดาวดวงนี้แทนตระกูล Harkonnen เดิม
Spice
Spice หรืออีกชื่อว่า Melange นับเป็นทรัพยากรอันทรงคุณค่าที่ได้มาจากหนอนทะเลทรายที่เคลื่อนที่อยู่บนดาว Arrakis ซึ่งด้วยความที่ Spice นั้นมีคุณประโยชน์หลายอย่าง ข้อมูลจากในนิยายระบุว่า มันสามารถกระตุ้นสมองจนเกิดพลังจิต ทำให้อายุยืนยาว และมันยังเป็นสารเสพติดที่ใครๆ ก็นิยมใช้กันด้วย แต่ในหนังกลับบอกว่าเป็นแค่ทรัพยากรอันทรงคุณค่า สำหรับเป็นแหล่งพลังงานเชื้อเพลิงที่ใช้ในการเดินทางข้ามจักรวาล จนกลายเป็นที่ต้องการทุกคนในจักรวาลนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับจักรพรรดิที่หวังครอบครองทรัพยากรนี้แต่เพียงผู้เดียว จึงให้มีตระกูลไปคุมการเก็บเกี่ยวเพื่อส่งให้จักรวรรดิตามเวลาที่กำหนด
Fremen
คำเรียกชาวพื้นเมืองของ Arrakis ที่น่าจะมาจากคำว่า Free men of Arrakis พวกเขานั้นอุทิศชีวิตเพื่อทำให้ดาวมีความสมดุล โดยพวกเขานั้นใช้ชีวิตอยู่กับ Spice มาโดยตลอด ผ่านทางอากาศ น้ำ และอาหารบนดวงดาว จนทำให้พวกเขากลายเป็นกลุ่มคนที่มีดวงตาสีฟ้าจากการรับ Spice เหล่านี้เข้าไป รวมถึงยังมีอาวุธที่ทำมาจากฟันของหนอนทะเลทรายยักษ์ด้วย ชาว Fremen ต้องเผชิญกับการรุกรานของจักรพรรดิที่สั่งให้ House Harkonnen มาเป็นผู้ดูแล จนกระทั่งถึงการเปลี่ยนผ่านมาสู่ Atreides พวกเขาก็ยังคงร่อนเร่ในทะเลทราย และคอยฆ่าบรรดาผู้ที่มารุกรานเพื่อดื่มเลือดจากคนกลุ่มนี้แทนน้ำเสมอ
Mentat
อาจยังไม่ได้มีการกล่าวถึงชื่อนี้แบบชัดเจนนักในหนัง แต่ก็มีบางตัวละครที่ดูเหมือนจะเป็น Mentat ในเรื่องราวอยู่ โดยหลังจากที่โลกล่มสลายจากการทำสงครามกับปัญญาประดิษฐ์จนมนุษย์เกือบสูญพันธ์ จนเมื่อเวลาผ่านไปบรรดาตระกูลต่างๆ ที่ยังเหลือรอดชีวิตต่างพร้อมใจกันเลิกใช้ระบบคอมพิวเตอร์ที่ซับซ้อนกันหมดเพื่อป้องกันความเลวร้ายที่จะเกิดขึ้นอีกครั้ง แต่ถึงแม้จะปราศจากระบบ AI มนุษย์แต่ละตระกูลต่างๆ เองก็ได้สร้าง Mentat มนุษย์ผู้ได้รับการฝึกฝนการใช้สมองให้ถึงระดับสูงสุด มีความสามารถในการวางแผนการรบขั้นสุดยอด สามารถคำนวณสิ่งต่างๆ ในระดับเสี้ยววินาที จากการที่ถูกฝึกฝนมาตั้งแต่เด็ก เพื่อทำหน้าที่แทน AI ที่หายไปแล้ว โดย Spice ก็กลายมาเป็นอีกทรัพยากรที่ช่วยส่งเสริมสมองของ Mentat ยิ่งขึ้นไปอีก
Bene Gesserit
ในจักรวาลของ Dune นั้นจะมีกิลด์หนึ่งที่รวบรวมบรรดาผู้หญิงที่มีพลังเหนือธรรมชาติเอาไว้ (เหมือนสำนักแม่มด) โดยพวกเธอนั้นสามารถควบคุมและชักใยจิตใจของมนุษย์ได้ผ่านพลังที่เรียกว่า The Voice จนกลายเป็นกลุ่มที่อำนาจทรงพลังมากๆ ในฐานะของผู้ที่อยู่เบื้องหลังของประวัติศาสตร์และการเมืองที่เกิดขึ้นหลายๆ อย่างมานานนับพันปี รวมถึงการวางแผนให้ตระกูล Atreides มาคุมดาว Arrakis แทนด้วย โดยพวกเธอเป็นเหมือนทั้งการเป็นหญิงสาวศักดิ์สิทธิ์ การเป็นสายลับ หรือแม้กระทั่งถูกมองว่าเป็นแม่มดอวกาศ โดยเป้าหมายสูงสุดของสำนักคือการสร้างยอดมนุษย์ (The One) ซึ่งเป็นผู้บรรลุทุกอย่างขึ้นมา ในขณะที่ก็ปั่นหัวคนอื่นไปด้วย เพื่อให้ได้ตามที่ตัวเองต้องการ
House Atreides
Atreides คือตระกูลของตัวเอกในเรื่องที่ประกอบไปด้วยดยุค Leto ซึ่งเป็นผู้นำตระกูลและมี Jessica ผู้เป็นภรรยาที่เป็นหนึ่งใน Bene Gesserit และ Paul ลูกชายของตระกูลที่เป็นเหมือนความหวังของจักรวาลและมีโชคชะตาที่นำพาให้เขาได้มาออกผจญภัยเพื่อทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่ให้กับจักรวาลนี้ โดยจุดเด่นของตระกูลนี้คือการสร้างชื่อเสียง จากการให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ที่จำเป็นและมาร้องขอพวกเขาเสมอ ซึ่งนั่นก็ทำให้เขากลายเป็นเป้าหมายของการโจมตีจากตระกูลอื่นๆ อยู่เช่นกัน และในหนังภาคแรกก็ดูเหมือนเป็นจุดเริ่มต้นคราวซวยของตระกูลเมื่อพวกเขาต้องมาคุมดาว Arrakis แทน โดยที่ไม่รู้เลยว่าจะต้องพบเจอกับอะไร
House Harkonnen
ตระกูลที่ได้รับคำสั่งมาเพื่อให้ปกครองดาว Arrakis เพื่อทำการจัดหา Spice มาให้ได้มากที่สุดแต่เพียงผู้เดียวมากว่า 80 ปี ซึ่งนอกจากการเข้าไปแย่งชิง Spice แล้ว พวกเขาก็ยังเข่นฆ่าบรรดา Fremen ชาวพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ที่นั่นด้วย เพื่อถือสิทธิขาดในการได้รับ Spice กลับไปให้จักรพรรดิของพวกเขา แต่สุดท้ายแล้วตระกูล Harkonnen ก็จะถูกขับไล่ออกไป จนเสียความมั่งคั่งจากการทำรายได้จาก Spice ลง ทำให้พวกเขาจึงพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อกลับมาครองสถานที่แห่งนี้ให้ได้